De schaduwpoppen workshop

11 augustus 2018

Na een 14 uur durende rit in een nachtbus in de bergen kom in aan bij het busstation. Daar zwaait een Indiër heel blij naar mij, ik loop naar hem toe en hij zegt: “you must be Meghan”.  We wachten op twee andere en nemen samen een taxi naar de Vila. De workshop is in een oude Britse villa in Mussoorie. De participanten komen van over heel India en doen allemaal iets in de kunsten. Kunst docenten, drama docenten, acteurs, muzikanten, schrijvers, een film journalist en ik de theater student uit Nederland. Je raad het wel, dat ben ik. 

Iedereen komt aan en dag één begint. We krijgen een korte uitleg over hoe de tien dagen eruit gaan zien en vervolgens de opdracht om in de tuin op zoek te gaan naar schaduwen. De schaduwen trek je over met een potlood op wit papier. Hierna maak je van de schaduwen nieuwe creaties en laten we elkaar deze interpeteren. Het gaat om de bewustwording dat publiek altijd eigen interpretatie heeft. Is iets niet concreet genoeg, dan zullen ze of afdwalen in eigen interpretaties of afhaken. Is iets te concreet dan word het publiek lui en gaat hun verbeelding niet aan. Dag één, iedereen is moe, giechelig en gaar we hebben slaap nodig. Maar we willen elkaar ook graag leren kennen. Met weinig slaap naar dag twee dus. 

Dag twee, iedereen verzameld  van uit het hele huis, tas, tuin en keuken spulletjes. We zitten in een verduisterde kamer knus op elkaar. Iedereen heeft een verschillende zaklamp. Ga maar schijnen. We zien wat verschillende lichtbronnen doen met verschillend materiaal en zien hoe de schaduwen vormen en vervormen bij het toe of afnemen van afstand. “Drie dingen die je moet onthouden. Lichtbron, object en oppervlakte. Je kan oneindig spelen met deze drie verschillende dingen.” - Anurupa. In groepen maken we iets met deze drie gegevens. De opdracht, probeer concreet te zijn, maar niet te concreet. We ontdekken dat er oneindige mogelijkheden zijn en iedereen krijgt ideeën voor zijn eigen verhaal. (Goed weetje voor tussendoor, in deze tien dagen maakt iedereen zijn eigen schaduwpoppen voorstelling). Anurupa en haar poppen makende rechter hand Asha laten ons wat van hun poppen zien en stukjes van verschillende voorstellingen op de overhead projector (o.h.p.) We verdeeld over drie o.h.p’s. en krijgen allemaal een aantal papieren poppen. We moeten een kloppende voorstelling maken met de middelen die we krijgen. We komen erachter dat grootte en verhoudingen heel belangrijk zijn. Je kan spelen met zoom ins en dus hoofden of stelringen heel groot maken, maar zorg er altijd voor dat als er twee poppen in beeld zijn ze kloppen in verhouding tot elkaar en in verhouding tot de achtergrond (ook wel backdrop genoemd). Dag twee is afgelopen. Vroeg naar bed zit er niet in want ze willen mij Bombay dansen aanleren. Er word muziek gemaakt en gedanst en wederom weinig geslapen. 

Even korte credits naar Bagwati, onze kokkin die de lekkerste vers bereide Indiase maaltijden kookt voor ons. Tot de workshop toe was mijn maag van slag en door haar home cooked food was ik weer helemaal gezond in mum van tijd. 

Dag drie 

We beginnen aan onze eigen verhalen. Stap 1. Iedereen schrijft zijn verhaal op in de volgorde als hij wil dat het verteld word. Stap 2. He knipt je verhaal op in stappen die scenes worden. Stap 3. Je beslist hoe je je verhaal wil vertellen. o.h.p. Of met zaklampen op een doek of muur of in een kleine box met een lichtbron erachter. Stap 4. Je tekent per scène op een papier hoe het eruit komt te zien, dit word je storyboard. Stap 5. Laat het goedkeuren door Asha en Anurupa. Klopt het verhaal, is het begrijpelijk en komt het over. Stap 6. Maak een lijst met wat je backdrops (achtergronden) worden die je moet gaan maken en een lijst met de poppen die je moet gaan maken. 

Dag drie zit iedereen weer tot midden in de nacht te tekenen. Ik eindig mijn storyboard met 42 getekende sheets. Tel de winst maar uit.

Dag vier tot en met ik ben in een staat van zijn dat tellen niet meer lukt.

10:00 Gebogen zitten over een groene mat, papier en tools

Tekenen

Gummen

Tekenen

Gummen

Snijden

Het verkeerde uitsnijden

Nieuw vel papier

Op de tijd kijken 

15:00 ?!?! Hoe dan!

Opnieuw tekenen

Shit vergeten te meten

Nieuw vel 

Opnieuw tekenen

Opnieuw gummen

Opnieuw snijden, ditmaal het juiste

Okee yes eerste backdrop af 

Van de 12...

Wat is de tijd?

23:30 

De dagen vliegen voorbij net als de tijd. We hebben allemaal al aardig slaaptekort opgelopen van de eerste dagen, maar het word er niet beter op. We slapen minder en minder. Rond 04:00 zijn er minstens nog 4 mensen aan het werk. We zingen dansen teken en snijden en komen in een staat van zijn waar het allemaal niet meer uitmaakt. 

Ik persoonlijk sta versteld van wat ik teken. Ik teken nooit en ik weet dat je dit niet mag zeggen, maar ik kan echt niet tekenen. Tot ik deze magische Vila instapte. Is het slaapgebrek? of had ik het altijd al in me en komt het er nu pas uit? Of komt het doordat ik mijn fysiek getraind heb met yoga en Kung Fu en is er daardoor een nieuw luikje in mijn hoofd open gegaan? Niemand zal het weten, maar mijn wereld komt tot leven met alle achtergronden en poppen. Alles is dromerig en vol fantasie achtige krullen. Verbeelding en fantasie staat voor mij altijd voorop en weer heb ik het weten te vinden. Ik ben gevraagd door de muzikant van de groep om zijn dramaturgie te doen met als ruil dat hij mijn muziek doet. Top!! Ik kan lekker mijn theater expertise op zijn stuk loslaten en heb zo ook nog wat extra overdracht ( ;) naar Jet). Hij maakt onwijs interessante beelden met objecten in een beamer licht, maar er is nog geen samenhang. Veel vragen spoken er door mijn hoofd waar hij geen antwoord op heeft. Samen gaan we op zoek naar wat de beelden met elkaar gemeen hebben en wat hij verteld en wil vertellen met zijn stuk. Het is net een puzzel die we samen op lossen. Of is dat weer het slaapgebrek?? Geen idee. 

Dag 9, de dag voordat we onze voorstellingen gaan spelen voor publiek. Tijd om alles te testen en te repeteren. In groepen van drie helpen we elkaar met de voorstellingen. Het is onmogelijk om de voorstelling alleen te doen dus we spelen in elkaars voorstellingen. Ik speel in een stuk over Pavoti (geen idee hoe je dit spelt) de moeder van Ganesh (de hindoeïstische olifanten God) en hoe hij gecreëerd is door haar. Ook speel in in de Gruffalo, waar ik zelfs de stem ben van twee dieren. Het is mega lastig zo kort dag zoveel te onthouden en te repeteren. Aan tijd ontbreekt het al dagen en het word doorgezet. De frustratie kickt in bij de meeste, maar we houden ons hoofd koel. Als je echt even lucht moet happen kan je dat doen op het balkon met uitzicht over de prachtige uitlopers van de Himalaya. Onder ons balkon spelen iedere dan de Langoos. De schattigste en zachtaardigste apen ooit. Ze komen heel dichtbij, maar doen geen vlieg kwaad. Ze slingeren van boom tot boom springen of en neer en stoeien met elkaar. 

Dag 10, puuuure stress. Geen andere woorden kunnen deze dag omvatten. Vanavond komt er publiek ! De laatste dingen oefenen, rechtzetten en alles klaarleggen. Ik lijd de avond in voor het publiek. Na iedere voorstelling is er een kort nagesprek geleid door mij en ik speel zelf ook in drie voorstellingen. Nu je dit leest denk je vast, hoe doet die meid dat toch? Nou beste lezer. Ik heb geen idee, ik was in een staat van zijn die meer dood was dan levend en het was onwijs leuk om te doen. Ik kreeg zo veel energie van het publiek en het spelen van de voorstellingen was nog nooit zo goed gegaan. Speel avond over, biertjes open, dansen en genieten. We blijven met een groep wakker tot de zon bijna opkomt. We lopen naar de bergbossen en settelen onszelf ok de zonsopgang te zien achter de bergen. Ik ga deze mensen missen... ik blijf in de villa, zei vertrekken en het poppen theater gezelschap van Anurupa kom deze kant op.

Snijtechnieken en tips

Onze uistendes tekende we op ivory sheets. Dit is dik wit papier dat heel hard samengeperst is waardoor je clean cuts kan maken, ook als je uitsnijden heel klein zijn.
Teken met potlood wat je gaat uitsnijden, zodat je kan gummen en perfectionerenz vervolgens trek je alles waar je daadwerkelijk het mes door gaat halen over met zwarte fine liner, zodat je goed kan  zien wat je doet.
Alles wat op een landschap staat moet uitgelijnd worden. Dit betekend dat je aan de onderkant van een huis op bijvoorbeeld een berg een streepje weg moet snijden. Het licht zal erdoor vallen en de vorm zal zo duidelijker worden. Doe dit ook met bijvoorbeeld de binnenkant van bomen, om bladeren duidelijk te maken. 
Voor een backdrop moet je altijd bepalen wil je de achtergrond donker en de uitsnijden wit (wat wit is is weggesneden—> wit is het licht) of andersom. 
Doe een pleister om de wijsvinger van je snij han, omdat je hiermee druk zet op je mes en dat gaat na verloop van tijd mega pijn doen.
Zorg dat je mesje altijd scherp is. Heb je een berekend, dan breek je gewoon het volgende stukje eraf.
Wanneer je je uitsnijden af hebt plak je het op stevige plastic vellen en snij/ knip je wederom de omlijning uit, omdat je de lijnen van het plastic kan zien. Je doet het plastic, omdat je zo je uitsnijdend langer goed houd. 
Bedenk van welke kan je je poppen bespeeld en bevestig een strook van het plastic aan de poppen zodat je ze kan bespelen. Je kan het ook doen met een saté prikker, deze is alleen wel heel goed te zien op de O.h.p.  

Schaduwpoppen speeltechnieken en tips:

Oefenen oefenen oefenen!! 
Maak kleine bewegingen. Je schaduw is altijd groter dan je pop dus als jij denkt dat je pop loopt is hij waarschijnlijk aan het springen in de ogen van het publiek.
Leer jezelf aan naar het scherm / muur te kijken waar op geprojecteerd word terwijl je speelt, zodat jij ziet wat het publiek ziet

1 Reactie

  1. Dirk:
    4 september 2018
    Mooi verhaal Meghan! En leuk om een lesje te krijgen over Innsbruck and out van deze kunstvorm! Thnx